Kroniek van hoop naar deceptie

1963 VS, SU en Engeland gaan atmosferische kernproeven verbieden.

1970 Non-Proliferatie Verdrag (NPV) tegen verspreiding van kernwapen. Uiteindelijk zijn ca. 185 landen partij partij bij dit verdrag, waarvan 180 als niet-kernwapenstaat.

1972 Anti-Ballistic-Missile (ABM) verdrag tussen VS en SU verbiedt een raketten­schild tegen vijandelijke kernwapens ter bescherming van eigen kernwapens en bevolking.

1987 INF verdrag verlost Europa van alle kernwapens en zogeheten middellange afstand raketten (o.a. Pershings, nucleaire kruisraketten en SS-20).

1989 Val van de Berlijnse Muur en onomkeerbaar einde van de Koude Oorlog.

1990 START 1 verdrag dat voor het eerst een reductie van de aantallen strategische kern­wapens van de VS en de SU inhoudt (tot ca. 6.000 elk).

1991 Einde Koude Oorlog, uiteenval van de Sovjetunie. De presidenten Bush senior en Gorbatsjov kondigen een vrijwillige en verbluffend omvangrijke reductie van kernwapen­programma’s aan. Glorende hoop op het einde van kernbewapening!

1993 START2 verdrag met reductie van strategische kernwapens tot ca. 3.000 voor VS en Rusland elk.

1996 Een totaal testverbod voor kernwapens (CTBT) wordt afgesloten. India, Pakistan en Noord-Korea liggen echter dwars en de vraag is of het Verdrag door alle betrokken landen geratificeerd zal worden.

1996 Het Internationale Hof van Justitie spreekt uit dat kernwapenstaten volgens hun ver­plich­tingen opgenomen in art. VI van het NPV verplicht zijn hun kernarsenalen te ontman­telen. De kernwapenstaten leggen de uitspraak naast zich neer.

1997 Een teken van hoop. Tijdens de 47ste Pugwash Conferentie in Lillehammer, Noorwegen reiken twee deelnemers uit de Oekraïne bovenstaande herdenkingsmunten uit, waarvan een beperkt aantal werd geslagen uit metaal van de in hun land ontmantelde draagraketten voor kernwapens.

1998 Grote opeenvolging van teleurstellingen: India en Pakistan doen kernproeven en verklaren zichzelf tot kernwapenstaat. Zij waren geen lid van het NPV, maar brengen het fragiele bouwwerk NPV aan het licht. Nadien waren beide staten bijna in kernoorlog.

1999 START 2 is nimmer tot uitvoering gebracht. De VS-Senaat verwerpt de ratificatie. De Republikeinen en later de regering Bush jr. willen de weg heropenen voor het testen van speciale kernwapens die diep in de grond kunnen penetreren, daarmee aanturend op opheffing van het ABM Verdrag.

2001, september-11th. New York en Washington worden getroffen door ongekende terreuraanvallen. De wereld komt in een nieuwe fase van onveiligheid.

2001 De VS kondigt aan dat zij na de wettelijke termijn van 6 maanden het ABM Verdrag als beëindigd beschouwt en zal overgaan tot installatie van een ruimteschild tegen kernraketten. De nieuwe Amerikaanse regering verwerpt de Kyoto protocollen ter vermindering van CO2 uitstoot. Bij andere internationale verdragen spelen de VS een negatieve rol.

2002 Verdrag van Moskou: VS en Rusland zullen in principe binnen tien jaar hun strategische kernwapens beperken tot ca. 2.000 elk; echter zonder afspraken voor tussentijdse vermindering, zonder wederzijdse controle. Het verdrag is echter op korte termijn opzegbaar. Het vervangt START 2 en mogelijk START 3. Rusland wilde persé een verdrag, maar de VS behouden zich het recht voor om in alle mogelijke situaties kern­wapens voor hun defensie te gebruiken. Het verdrag bevestigt in feite een door kernwapenstaten (VS voorop) afgedwongen “natuurrecht” tot het bezit van kernwapens. Het NPV (art. VI) wordt volstrekt genegeerd.

2002 Noord-Korea kondigt aan dat het uit het NPV is gestapt en bezig is een kernwapenprogramma op te starten. Het voelt zich bedreigd door de VS dat het land ingedeeld heeft bij de “Axis of Evil”.

2002/2003 De VS weigeren het Internationale Strafhof Verdrag te accepteren en voeren campagne om andere landen te beletten dit wel te doen.

2003 Oorlog tegen Irak omdat het land tegen de resoluties van de VN in massavernie­tigings­wapens zou bezitten. De VS heeft hiermee het principe van de preventieve oorlog ingevoerd. Vele staten en de VN onder Kofi Annan verwerpen dit principe als onwettig en stabiliteit ondermijnend.

2003 Ongerustheid over het nucleaire programma van Iran. De internationale organisatie voor controle (IAEA) eist meer uitgebreide inspecties.

2004 Zeer verontrustend: hervatting van ondergrondse kernproeven wordt voorbereid.

door Johan van Klinken en Bart van der Sijde

Laat een bericht achter